Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

      W rocznicę wyzwolenia 27 stycznia 1945 roku obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau przez Armię Czerwoną, na całym świecie organizowane są uroczystości upamiętniające wszystkie ofiary Holokaustu. Od 16 lat Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu obchodzony jest na terenie Województwa Podkarpackiego i co roku instytucje kultury z terenu powiatu lubaczowskiego przygotowują dla naszej społeczności różne wydarzenia. Organizowane są sesje popularno-naukowe, wystawy, warsztaty, koncerty, spotkania z ocalonymi oraz ich potomkami po to, aby kolejnym pokoleniom przypominać czym był Holokaust.

      W organizację tegorocznych wydarzeń tradycyjnie włączyła się Miejska Bibliotek Publiczna, Muzeum Kresów, lubaczowski oddział Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, Gminna Biblioteka Publiczna w Baszni Dolnej, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Narolu oraz Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Oleszycach.

      25 stycznia w Miejskim Domu Kultury oraz w Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Oleszycach zorganizowano dla młodzieży specjalną projekcję filmu „Sprawiedliwi Ziemi Lubaczowskiej”, którego premiera odbyła się w październiku ubiegłego roku. Film został przygotowany w ramach projektu Polscy Bohaterowie ratujący Żydów na Podkarpaciu i dofinansowany z budżetu województwa podkarpackiego.

      Również 25 stycznia w Oddziale dla Dzieci lubaczowskiej biblioteki zorganizowano warsztaty „Historia wpisana w dramatyczne losy warszawskiego podwórka”. W zajęciach inspirowanych książką Cezarego Harasimowicza pt. „Mirabelka” uczestniczyli uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 2. Warsztatowicze poznali historię rosnącej na warszawskich Nalewkach drzewa mirabelki, które było świadkiem wielu ważnych wydarzeń.

W piątek (26 stycznia 2024 r.) przed południem w Czytelni MBP oraz wieczorem w Muzeum Kresów w Lubaczowie odbyło się spotkanie z dr. Wojciechem Hanusem historykiem Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, który wygłosił wykład „Landkomissariat Lubaczów w latach okupacji niemieckiej. Proces zagłady i pomoc Polaków dla miejscowej społeczności żydowskiej”. Na spotkanie zaproszono uczniów Liceum Ogólnokształcącego oraz Zespołu Szkół, a wykład w Muzeum był otwarty i skierowany do zainteresowanych tematyką Holokaustu mieszkańców regionu. Podczas spotkań dr Wojciech Hanus omówił działalność Landkomissariatu w Lubaczowie i represje skierowane przeciwko Żydom i Polakom, którzy udzielali im pomocy, a także brutalność i okrucieństwo, które miały miejsce podczas Holokaustu. Wiele uwagi poświęcił utworzeniu i likwidacji lubaczowskiego getta. Mówił o transportach do obozów w Bełżcu i Sobiborze, a także egzekucjach na Plebańskim Polu pod Dachnowem i miejscowym cmentarzu. Przedstawił sylwetki lubaczowskich bohaterów, którzy z narażeniem życia nieśli pomoc swoim sąsiadom wyznania mojżeszowego, ale także wskazał dwóch volksdeutschów, Władysława Seredyńskiego i jego syna Romana – tropicieli lubaczowskich Żydów – którzy znacznie przyczynili się do ich zagłady. Działalność Seredyńskich została ustalona na podstawie akt powojennego procesu karnego. Oskarżono ich o kolaborację z Niemcami, branie czynnego udziału w likwidacji getta w Lubaczowie i zbrodnie wojenne. Skazano ich na karę śmierci. W swojej prezentacji dr Hanus poruszył również temat pamięci i odpowiedzialności. Spotkanie było doskonałą okazją do pogłębienia wiedzy na temat Holokaustu oraz do refleksji nad przeszłością naszego miasta.

      Jak co roku na Plebańskie Pole pod Dachnowem udali się przedstawiciele środowisk kombatanckich, samorządowcy, pracownicy instytucji kultury, a także rzeszowskiego IPN by w szczególny sposób upamiętnić mieszkających w Lubaczowie i okolicach żydów zamordowanych w czasie drugiej wojny światowej.

Uroczyste obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na terenie powiatu lubaczowskiego zakończył koncert „Ownt lid – Wieczorna pieśń”. Pieśni o zróżnicowanej tematyce i nastroju, w trzech żydowskich językach; tradycyjne i autorskie piosenki w języku jidysz, pieśni w języku hebrajskim oraz utwory w języku ladino, charakterystyczne dla kultury muzycznej Żydów sefardyjskich – zaśpiewała w dawnej cerkwi w Narolu Uruszla Makosz.

      Tegorocznym wydarzeniom towarzyszyła wystawa „Sprawiedliwi Ziemi Lubaczowskiej”.

źródło: MBP Lubaczów
foto: MBP Lubaczów / Tomasz Michalski